Διαζύγιο: Βοηθώντας τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το διαζύγιο

Από: Φύσσα Ν. Ελένη, Ψυχολόγος, Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Κρήτης, Ψυχοθεραπεία παιδιού, εφήβου κι ενήλικα.
«Τι θα απογίνουν τα παιδιά;», «Καλά, δε σκέφτεστε τα παιδιά;». Αυτή είναι η πίεση που ασκέιται σε ένα ζευγάρι που αποφασίζει να πάρει διαζύγιο. Το συγγενικό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, δημιουργεί ένα αρνητικό κλίμα ενοχων στο ζευγάρι με αποτέλεσμα, παρότι το ζευγάρι που χωρίζει να μην είναι πια δακτυλοδεικτούμενο,εντούτοις αντιμετωπίζει έντονη κριτική από τον περίγυρο. Οπωσδήποτε το δαζύγιο δεν είναι ένα ευχάριστο γεγονός. Κάθε άλλο,  ένα διαζύγιο είναι ένα στρεσογόνο γεγονός για όλη την οικογένεια. Το παιδί σας θα νιώσει να έρχεται ο κόσμος του τα πάνω-κάτω. Παραμένει  μία κατάσταση νόμιμη και όχι ασυνήθιστη, αλλά κυρίως υγιής. Από τη στιγμή, δηλαδή, που ο γάμος έχει περιέλθει σε κατάσταση μη υγιούς συμβίωσης. 

Η πιο τραυματική κατάσταση για τα παιδιά είναι η μη υγιής συμβίωση του ζευγαριού στο σπίτι, όλη η περίοδος, δηλαδή,  των αδιάλλειπτων διαφωνιών, εντάσεων και εχθρικών συγκρούσεων. Συγκρούσεις που μερικές φορές συνοδεύονται τόσο από λεκτικές επιθέσεις  όσο και από σωματικές. Συνήθως μάλιστα η σχέση του ζευγαριού μετατρέπεται σε μία σχέση επιφανειακή, χωρίς ιχνος ζεστασιάς, πράγμα που πληγώνει αφάνταστα το παιδί. Και τελικά η συζυγική σχέση απονεκρώνεται. Μία νεκρή σχάση είναι το πρότυπο της σχέσης που θέλουμε να δώσουμε στα παιδά μας;

Πως μπορείτε να κάνετε τη προσαρμογή του παιδιού σας πιο εύκολη;  Απλά, επιλέγοντας να χειριστείτε υπεύθυνα τη σχέση σας με τον πρώην σύντροφο σας. Λάβετε υπόψη αυτές τις πρακτικές συμβουλές:

Πως να το πείτε

1. Καλό θα ήταν να μιλήσετε στα παιδιά σας και οι 2 γονείς μαζί. Μιλήστε απλά και με ειλικρίνεια. Αφήστε στην άκρη τις «άσχημες» λεπτομέρειες. Θα μπορούσατε να πείτε «Η μαμά και ο μπαμπάς δεν καταφέρνουν να ζουν καλά μαζί. Καμιά φορά και οι μεγάλοι δεν τα βρίσκουν. Γι’ αυτό και αποφασίσαμε να ζήσουμε χώρια από δω και πέρα».
2. Υπενθυμίστε στο παιδί σας πως δεν ευθύνεται για το δικό σας χωρισμό, ότι το αγαπάτε και οι 2 και ότι θα συνεχίζετε να το αγαπάτε ακόμα κι αν ζείτε χωριστά.

Να αναμένετε ανάμεικτες αντιδράσεις

Στην αρχή θα χρειαστεί να ξεκαθασιστούν ότι μπορέι να νιώθει το παιδί σαν εκκρεμότητα.  Χρειάζεται να το διαβεβαιώσουμε για το πως θαείναι η καθημερινότητα του, απαντώντας σε ερωτήσεις όπως:

1. Που θα μένω από δω και πέρα;
2. Θα χρειαστεί  να αλλάξω σχολείο;
3. Ποιος θα με πηγαίνει στο φροντιστήριο;
4. Που θα περνάω τις διακοπές μου;

Η ενδοψυχική συνοχή των παιδιών απειλείται από την ανασφάλεια, απειλείται από την έλλειψη σταθερότητας. Γι’ αυτό και είναι σκόπιμο να προσπαθήσετε,  προκειμένου το παιδί σας να νιώσει ασφάλεια, να διατηρήσετε την ισορροπίας της καθημερινότητας του παιδιού σας. Παρόλαυτα όταν το διαζυγίο ολοκληρωθεί και  ηρεμήσουν τα πράγματα είναι πολύ πιθανό ένα μικρότερο παιδί να αντιδράσει στο στρες της προηγούμενης φάσης αλλά και της νέας φάσης  ζωής, με το να παλινδρομήσει σε συμπεριφόρες όπως:

1. Το να βρέχει το κρεβάτι του
2. Το να πιπιλάει το δάχτυλο του
3. Γκρίνια
4. Άγχος αποχωρισμού

Με μαγαλύτερα παιδιά μπορεί να παρατηρήσουμε  συναισθήματα όπως:

1. Θυμού
2. Άγχους
3. Επιθετικότητας
4. Πένθους

Αν το παιδί σας στρέψει το θυμό του εσωτερικά τότε θα δούμε συναισθήματα κατάθλιψης και απομόνωσης. Γι’ αυτό ενθαρρύνετε το παιδί σας να βάλει τα συναισθήματα του σε λέξεις.

Κρατήστε το παιδί σας μακριά από του καυγάδες  και τη διαμάχη του διαζυγίου:

1. Μη μιλάτε για το σύντροφό σας άσχημα μπροστά στο παιδί σας
2. Μην κατηγορείτε τον/την  σύντροφο μπροστά στο παιδί σας
3. Μη πιέζετε το παιδί σας να διαλέξει πλευρά
4. Μη χρησιμοποιείτε το παιδί σας ως αγγελιοφόρο των μηνυμάτων στο σύντροφο σας.
5. Μη συζητάτε με το σύντροφο σας, θέματα που αφορούν το παιδί σας, μπροστά στο παιδί σας.
6. Μην πιέζετε το παιδί σας να σας δώσει πληροφορίες που αφορούν τον άλλο γονέα.
7. Μην χρησιμοποιείτε το παιδί σας ως «σκαλοπάτι για να φτάσετε» στον πρώην σύντροφό σας ή για να τον πληγώσετε.

Μη χαλαρώνετε τους γονεϊκούς καονόνες
Ισως είναι πειρασμός να «χαλαρώσετε» λόγο τους κανόνες της οικογένειας, προκειμένου να «βοηθήσετε» το παιδί να περάσει ομαλά την περίοδο πένθους. Αλλά είναι λανθασμένο. Αυτό θα κάνει, απλά, το παιδί σας να νιώσει ανασφαλές. Τα παιδιά «θρέφονται» από τη συνέπεια, τη σταθερότητα και τη δομή. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να ακολουθούνται παρόμοιοι κανόνες και στα δύο σπίτια.
Η συμβουλευτική μπορεί να βοηθήσει
Είναι λογικό σε αυτή τη φάση της ζωής σας να χρειάζεστε στήρξη και ανακούφιση. Ένα ασφαλές περιβάλλον για να «τακτοποιήσετε» κάποια πράγματα μέσα σας. Δεν έιναι όμως, ρόλος του παιδιού σας να σας προσφέρει ούτε ανακούφιση, ούτε στήριξη, ούτε βοήθεια. Χρειάζεται να στραφείτε σε κάποιον ειδικό της ψυχικής υγείας, ώστε να λάβετε βοήθεια σχετικά με το πως να διαχειριστέιτε την κατάσταση καλύτερα και για να πενθήστε όλα όσα χάσατε.
Και το παιδί σας, ίσως, να χρειαστεί βοήθεια. Ιδιαίτερα εάν έχει:

1. Συναισθήματα θυμού ή θλίψης
2. Επιθετικά ξεσπάσματα
3. Προβλήματα ύπνου ή όρεξης
4. Προβλήματα στο σχολείο ή με τους φίλους του
5. Εάν υπάρχουν αλλάγές στη συμπεριφορά του
6. Εάν αναπτύσσει παράλογους φόβους.

Δώστε προτεραιότητα στο παιδί
Ίσως μετά το διαζύγιο το τελευταίο πράγμα που θα θέλατε να κάνετε είναι το να έρχεστε σε επαφή με τον πρώην σύντροφο σας. Αλλά το παιδί, σας χρειάζεται και τους δύο. Είναι σημαντικό. Βοηθήστε το παιδί να διατηρήσει μία δυνατή σχέση με τον/ την πρώην σύντροφό σας.

• Διάδωσέ αυτό το άρθρο:
• Email