Η κατάθλιψη στις γυναίκες
Από: Φύσσα Ν. Ελένη, Ψυχολόγος, Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Κρήτης, Ψυχοθεραπεία παιδιού, εφήβου κι ενήλικα.Σε σχέση με τους άνδρες οι γυναίκες πλήττονται 2 φορές περισσότερο από τη κατάθλιψη. Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες που κάνουν πιο επιρρεπείς τις γυναίκες;
- Βιολογικοί παράγοντες: Οι ορμόνες των ωοθηκών καθώς και άλλοι σχετικοί βιολογικοί παράγοντες επηρεάζουν τη διάθεση μίας γυναίκας, αν θα είναι ευχάριστη ή αν θα είναι μελαγχολική:
- Εφηβεία: τα κορίτσια μπαίνουν στην εφηβεία συνήθως, πιο νωρίς σε σχέση με τα αγόρια και άρα είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν καταθλιπτική συμπτωματολογία σε μία πιο μικρή ηλικία από ότι τα αγόρια. Οι ορμονικοί παράγοντες σε αυτή την περίοδο αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της κατάθλιψης. Από την άλλη η εφηβεία συνδέεται και με άλλες αλλαγές που συνδυαζόμενες με τους ορμονικούς παράγοντες παίζουν ρόλο στη κατάθλιψη:
- Αλλαγές στο σώμα
- Θέματα αναζήτησης ταυτότητας και σεξουαλικότητας
- Συγκρούσεις με γονείς
- Κοινωνικές προσδοκίες και απαιτήσεις.
- Προ-εμμηνορυσιακά προβλήματα: γνωρίζουμε καλά τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που εμφανίζονται λίγες μέρες πριν την έμμηνο ρύση. Αγγελιοφόροι του προ-εμμηνορυσιακού συνδρόμου είναι οι: κοιλιακοί πόνοι, το ευερέθιστο στήθος, ο πονοκέφαλος, το άγχος, τα ξεσπάσματα θυμού, και η μελαγχολική διάθεση. Τελικά όμως μόνο ένα μικρό ποσοστό των γυναικών επηρεάζεται από το σύνδρομο τόσο που να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα λειτουργικότητας στη καθημερινότητα, στη δουλειά, στις σχέσεις. Οι έρευνες δείχνουν πως κυκλικές αλλαγές συμβαίνουν στο σώμα λόγω των διακυμάνσεων των ορμονών (οιστρογόνα, προγεστερόνη κ.α.) που εμποδίζουν τη δράση της ορμόνης σεροτονίνης η οποία ελέγχει τη διάθεση με αποτέλεσμα να έχουμε μελαγχολική διάθεση.
- Εγκυμοσύνη: Οι άνδρες είναι πιθανόν να εμφανίσουν κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της συντρόφου τους, αλλά σε γενικές γραμμές το πιο πιθανό είναι οι γυναίκες να εμφανίσουν κατάθλιψη αυτή τη περίοδο. Και ο κίνδυνος αυξάνεται όταν έχουμε:
- Δραματικές ορμονικές αλλαγές
- Προβλήματα στις σχέσεις
- Ιστορικό κατάθλιψης
- Έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης
- Αμφιθυμία για εγκυμοσύνη
- Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
- Προβλήματα υγείας.
- Επιλόχειος κατάθλιψη: Σχεδόν οι μισές νέες μητέρες αφού γεννάνε νιώθουν θλιμμένες, θυμωμένες, ευερέθιστες. Τις περισσότερες φορές αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και διαρκούν 1-2 εβδομάδες. Μερικές φορές όμως υποδεικνύουν την εμφάνιση επιλόχειου κατάθλιψης, ιδίως όταν στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:
- Ανικανότητα της νέας μητέρας να φροντίσει το βρέφος
- Σκέψεις να κάνει κακό στο βρέφος
- Άγχος, ταραχή
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αυτοκτονικές σκέψεις
- Περίοδος πριν και κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης: κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση, όταν τα επίπεδα των ορμονών έχουν μεγάλες διακυμάνσεις, ο κίνδυνος της κατάθλιψης αυξάνεται. Οι περισσότερες γυναίκες δεν εκδηλώνουν τελικά κατάθλιψη. Πιο ευάλωτες είναι όσες:
- Έχουν προβλήματα ύπνου
- Έχουν ιστορικό κατάθλιψης
- Έχουν σοβαρά προβλήματα στη συζυγική τους ζωή, στις σχέσεις με τα παιδιά τους ή στη δουλειά τους.
- Εμπειρίες ζωής- κουλτούρα:
- Ανισότητα στις σχέσεις με το άλλο φύλο
- Ανισότητα στη δουλειά και στις οικονομικές αποδοχές σε σχέση με του άνδρες
- Χαμηλό κοινωνικό και οικονομικό στάτους
- Δυσκολία πρόσβασης στις παροχές υπηρεσιών υγείας
- Ρατσιστικές διακρίσεις έναντι των μεταναστριών, με αποτελέσματα αυξημένα επίπεδα στρες και αίσθηση ότι δεν υπάρχει έλεγχος στη ζωή τους, αύξηση της παθητικότητας, της απαισιοδοξίας και μείωση της αυτοπεποίθησης.
- Σεξουαλική και σωματική κακοποίηση
- Συναισθηματική κακοποίηση.