Doc.gr
Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα, 12 Οκτωβρίου 2015

Κατάθλιψη και Αυτοκτονία - Τι κάνω όταν ένας αγαπημένος μου κινδυνεύει

Από: Φύσσα Ν. Ελένη, Ψυχολόγος, Πτυχιούχος Πανεπιστημίου Κρήτης, Ψυχοθεραπεία παιδιού, εφήβου κι ενήλικα.

Οι σκέψεις για αυτοκτονία έρχονται συνήθως όταν κάποιος νιώθει πως αυτό που έχει να αντιμετωπίσει είναι τόσο τεράστιο, τόσο δυσβάσταχτο που δεν μπορεί να το διαχειριστεί, που δεν μπορεί να το αντέξει. Έτσι βλέπυμε τις αυτοκτονικές σκέψεις να εμφανίζονται μετά από ένα χωρισμό, μετά το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, όταν υπάρχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Γενικά, δηλαδή, μετά από απώλεια. Και ειδικά μετά από απώλεια του «δεν μπορώ να τα καταφέρω». Αφού δηλαδή χάσουμε την αίσθηση ότι «μπορώ να επλίζω».

Δεν αυτοκτονούν όμως όλοι όσοι χάνουν κάποιο δικό τους άνθρωπο, δεν αυτοκτονούν όλοι όσοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Γιατί λοιπόν κάποιοι αυτοκτονούν και κάποιο άλλοι όχι; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι πως έχει να κάνει με το συνδυασμό γενετικών παραγόντων και του τρόπου που έχει μεγαλώσει κάποιος σε σχέση με το πως έχει μάθει να αντιδρά στα δύσκολα. 

Υπάρχουν γενετικές συνδέσεις μεταξύ αυτοκτονίας και κληρονομικότητας. Οι άνθρωποι, δηλαδη, που αυτοκτονού, που αποπειρώνται να αυτοκτονήσουν ή που έστω έχουν αυτοκτονικές σκέψεις, συνήθως έχουν οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονιών. Κάποιο μέλος ή κάποια μέλη της οικογένειας τους έχουν ήδη φτάσει στην αυτοκτονία ή στην απόπειρα αυτοκτονίας.

Ποια είναι τα σήματα κινδύνου

Πως θα καταλάβετε πως κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο διατρέχει τον κίνδυνο της αυτοκτονίας; Ποια τα συμπτώματα; Ποια τα σήματα κινδύνου;
  • Ξεκινάμε με το ποιο εμφανές: τις προφορικές δηλώσεις, δηλαδη, του τύπου «δεν αντέχω άλλο να ζω», «δεν έχει νόημα η ζωή μου», «όλη μου η ζωή είναι ένα τίποτα», «θέλω να τελειώσουν όλα», «τίποτα δε θα γίνει καλύτερο», «μακάρι να ‘μουν νεκρός/ -η».
  • Το αγοράσει όπλο ή το να προμηθευτεί πολλά χάπια και αλκοόλ.
  • Το να απομονωθεί κοινωνικά. Το να μη θέλει να κάνει τίποτα άλλο πέρα από το να μένει μόνος ή μόνη. Το να μην παίρνει ευχαρίστηση από τη συναναστροφή του με τους αγαπημένους του.
  • Το να συζητάει πολύ για το θάνατο.
  • Το να έχει έντονα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα.
  • Το να αρχίσει ξαφνικά την καθημερινή χρήση αλκοόλ ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών, έως ότου φτάσει τελικά στην κατάχρηση.
  • Το να φύγει για ένα σ/κο και να σας αποχαιρετήσει με δηλώσεις του τύπου «αντίο», «σ’ ευχαριστώ για ό,τι έκανες για μένα», ίσως δε σε ξαναδώ».
  • Το να δούμε αλλαγή στην καθημερίνη του ρουτίνα, στις ώρες ύπνου, δηλαδή, στις ώρες φαγητού κ.τ.λ.
  • Τα να αρχίσει να κάνει παρορμητικά και επικίνδυνα πράγματα, όπως η επικίνδυνη οδήγηση ή χρήση ουσιών.
  • Το να  αρχίσει να χαρίζει τα αγαπημένα του πράγματα στους αγαπημένους του ανθρώπους ή σε φιλανθρωπικά ιδρύματα. Το να αρχίσει να τακτοποιεί εκρεμμότητες π.χ. να κλείνει λογαριασμούς στην τράπεζα ή το να συντάσει τη διαθήκη του.
  • Το να εκφράζει σκέψεις ότι νιώθει «παγιδευμένος», «απελπισμένος», «ένα τίποτα», «άχρηστος κι ανάξιος».
Παρ’ όλ’ αυτά, τα σήματα κινδύνου δεν είναι πάντα εμφανή και ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Κάποιοι κάνουν ξεκάθαρες τις προθέσεις τους με το να εκδηλώνουν τα παραπάνω συμπώματα, ενώ άλλοι κρατάνε τις σκέψεις τους για τον εαυτό τους, κρυφές από όλους.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αυτοκτονίες συσχετίζονται και με διαταραχές όπως:
  • Κατάθλιψη
  • Μανιοκατάθλιψη
  • Διαταραχές προσωπικότητας
  • Αγχώδεις διαταραχές
  • Διαταραχή μετατραυματικού στρες
  • Ψύχωση
  • Κατάχρηση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Τι κάνουμε όταν ένας αγαπημένος μας κάνει αυτοκτονικές σκέψεις
  • Σε καταστάσεις κρίσης, όταν δηλαδή υπάρχει άμεσος κίνδυνος απόπειρας αυτοκτονίας χρεάζεται:
  • Ενδονοσοκομειακή φροντίδα για πάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να υπάρξει η δυνατότητα φαρμακοθεραπείας σε ένα ασφαλές περιβάλλον και να αρχίσει αυτή να δρα.
  • Σε καταστάσεις όχι τόσο επείγουσες υπάρχει η δυνατότητα φροντίδα εκτός νοσοκομείου με:
  • Ψυχοθεραπεία σε έναν ψυχολόγο
  • Φαρμακοθεραπεία σε έναν ψυχίατρο
  • Και με υποστήριξη απο το οικογειακό περιβάλλον αφού, εννοείται, η οικογένεια εκπαιδευτεί ώστε να το κάνει σωστά.
Στις περιπτώσεις αυτοκτονικού ιδεασμού δεν υπάρχει υποκατάστατο της επαγγελαμτικής-επιστημονικής βοήθειας από τους ειδικούς της ψυχικής υγείας. Γι’ αυτό αν κάποιος αγαπημένος σας υποφέρει από αυτοκτονικές σκέψεις, αναζητήστε άμεσα βοήθεια από ειδικούς.

  • Διάδωσέ αυτό το άρθρο: